Pesten. Geen enkele leerkracht zit erop te wachten, maar in de praktijk komt het voor op elke school. Hoe kun je als leraar het beste omgaan met dit pestgedrag? En hoe maak je pesten bespreekbaar in de klas? Wij vroegen het aan Patricia Bolwerk, oprichter van Stop Pesten Nu.
Hoe kun je pestdrag het beste signaleren?
‘Houd je ogen en oren goed open. Zie je dat de non-verbale communicatie van een leerling verandert? Dan weet je dat daar wellicht iets speelt en kun je beter toezicht houden. Wanneer je het pestgedrag zelf signaleert is het belangrijk om het klassikaal te bespreken. Vertel wat er aan de hand is en laat blijken dat je daardoor teleurgesteld bent. Hierbij hoef je de situatie niet te benoemen, maar laat je wel zien dat je het niet eens bent met het pestgedrag. Op deze manier hoef je niet veel tijd te besteden aan het uitvragen van de situatie, maar ga je wel in op het incident. De leerlingen zullen zich hierdoor gehoord en gezien voelen.’
Hoe maak je pesten bespreekbaar in de klas?
‘Het is slim om in het begin van het jaar gedragsafspraken te maken met elkaar. Hierin wordt opgenomen hoe je als klasgenoten met elkaar om moet gaan en vooral hoe niet. Dankzij deze afspraken geef je iedere leerling evenveel kans om aan deze verwachtingen te voldoen. Bedenk samen met de leerlingen welke ‘straffen’ je in de regels wilt opnemen. Bijvoorbeeld: een briefje meegeven aan ouders, het schoolplein vegen of even uit de schoolapp worden verwijderd. De gedragsafspraken kun je ook meegeven aan ouders zodat de afspraken voor iedereen duidelijk zijn. Benoem daarnaast dat iedereen verantwoordelijkheid heeft voor het pestdrag in de klas. Het is belangrijk dat de leerlingen voor elkaar opkomen, pestgedrag melden en elkaar niet buitensluiten. Bespreek eventueel dat deze regels ook na school blijven gelden in bijvoorbeeld de klassenapp.’
Hoe zit het met pesten in de klassenapp?
‘Het is belangrijk dat de leerlingen begrijpen dat online pesten ook pesten is. Bespreek met elkaar dat je het wilt weten als er iets in de klassenapp gebeurt, zodat je dit klassikaal kunt bespreken. Daarnaast is het goed om te benoemen dat je ook online voor elkaar kunt opkomen. Bijvoorbeeld door een emoticon af te spreken die leerlingen in de chatgroep kunnen sturen als ze merken dat iemand gepest wordt. Hiermee kunnen ze laten zien dat ze het niet fijn vinden wat er gebeurt en aan het gepeste kind laten zien dat ze achter diegene staan.’
Hoe kun je het gepeste kind helpen?
‘Ik zou het pesten in eerste instantie klassikaal als groepsproces aanpakken en niet afstappen op het gepeste kind. Als je gepest wordt wil je dat het pesten stopt, niet dat de andere kinderen gestraft worden. Zodra een leerling zelf bij je aanklopt over pestgedrag is het belangrijk om individueel een luisterend oor te bieden. Benoem dat je het goed vindt dat de diegene is langsgekomen. De belangrijkste vraag hierbij is: wat kan ik doen om je te helpen? Bedenk daarnaast zelf hoe je het pestgedrag in de klas in het algemeen kunt aanpassen.’
Hoe kun je het beste omgaan met de pesters?
‘Stel een sanctie op het pestgedrag. Leg uit dat het niet oké is om te pesten en dat daar consequenties bij horen. Bijvoorbeeld door de pester een reflectieopdracht te laten maken. Daarnaast is het belangrijk om de helpende hand te bieden tijdens een individueel gesprek met de pester. Veel kinderen die pesten zitten met zichzelf en hun eigenwaarde in de knoei. Vraag wat er aan de hand is en waarom de pester dit gedrag vertoont. Ook aan de pester kun je vragen hoe je diegene het beste kunt helpen om ander gedrag te vertonen.’
Meer lezen?
- Lees ook dit artikel van Kidsweek in de Klas: Slimme tips tegen pesten.
- Bekijk ons lespakket in het kader van Week Tegen Pesten.
