De Gouden Weken – Een goed begin is het halve werk
Het nieuwe schooljaar is zo goed als begonnen. De kasten zijn netjes gevuld, de tafels en stoelen staan op hun plek, de werkboeken en schriften zijn uitgedeeld en u zit als leerkracht vast weer boordevol energie om dit schooljaar te starten. Een goede start begint natuurlijk bij het creëren van een veilige sfeer in de klas. Zeker in de eerste schoolweken is het belangrijk om een stevige basis te creëren voor een optimaal pedagogisch groepsklimaat. Deze weken worden ook wel de Gouden Weken genoemd. – door Martijn Zweedijk
Om te beginnen bestaan de Gouden Weken uit zes weken. In deze weken staat groepsvorming centraal bestaande uit vijf fasen: forming, storming, norming en performing. Dit proces start niet alleen elk schooljaar opnieuw, maar ook wanneer er een nieuwe leerkracht of leerling in de groep komt. Hieronder wordt elke fase toegelicht met daarbij een activiteit die aansluit op de fase.
1. Forming (oriënteren)
In deze eerste fase leren de kinderen elkaar kennen. Het is een periode waarin veel kinderen de kat uit de boom kijken en een afwachtende houding aannemen. Ze zijn zoekende naar veiligheid en structuur in de groep. Als leerkracht is het belangrijk om in deze fase de kinderen kennis met elkaar te laten maken, maar ook met u als leerkracht. In dit artikel delen wij zes kennismakingsspelletjes.
2. Storming (presenteren)
In deze tweede fase worden de individuele rollen bepaald. Waar de ene leerling zichzelf overschreeuwt om een invloedrijke plek in de groep te bemachtigen, wacht de andere leerling rustig af tot deze stormachtige periode is afgelopen. Deze fase vraagt om een intensieve begeleiding van de leerkracht, bijvoorbeeld d.m.v. activiteiten met als oogpunt het groepsbelang en de daarbij behorende individuele verschillen.
Een klassendebat leent zich goed voor deze fase. Hierbij wordt duidelijk wie welke rol heeft in de groep en leren kinderen omgaan met de mening van anderen. Neem bijvoorbeeld onze wekelijkse stelling als uitgangspunt. In week 34 was de stelling: ‘Ook een premier mag wild feesten.’ U kunt natuurlijk ook een andere stelling kiezen. Kijk hiervoor op www.kidsweek.nl en zoek op ‘stelling’. Lees hier hoe je op een goede manier een debat voert in de klas.
3. Norming (normeren)
In deze derde fase bepalen de groepsleiders de (ongeschreven) regels en normen. Het is belangrijk om hier in deze periode veel aandacht aan te besteden. Deze fase kan ook vóór de storming-fase plaatsvinden, vooral als het aankomt op het formuleren van groepsregels.
Lees met uw leerlingen dit artikel en ga erover in gesprek. Laat de leerlingen reageren en voer met elkaar een korte discussie. Vanuit dit startpunt kunt u beginnen met het formuleren van de groepsregels. Houd hierbij rekening met de volgende punten:
- Formuleer de groepsregels positief.
- Geef de kinderen inspraak in de groepsregels.
- Laat de kinderen erover in gesprek gaan met elkaar.
- Maak de groepsregels zichtbaar in de klas in de vorm van een poster.
4. Performing (presteren)
In deze vierde fase zijn de groepsregels bekend en is de sfeer in de klas zo goed als bepaald. De groepsleiders hebben het voor het zeggen en om erbij te horen moet je je als leerling houden aan de door hun bepaalde omgangsvormen en normen. Door middel van o.a. energizers onderhoud je het groepsproces en bewaak je de veiligheid en positieve sfeer in de groep. De hoeveelheid activiteiten hangt af van de behoeften van de groep.
In dit artikel delen we 10 energizers om tussen de lessen door in te zetten. Maak hier zeker gebruik van!
5. Reforming (evalueren)
In deze laatste fase breekt het einde van een groepssamenstelling aan en is het zeker dat de leerlingen uit elkaar gaan. Denk hierbij aan groep 8 die afscheid neemt van hun periode op de basisschool. In deze fase kunnen opstootjes of juist een intieme sfeer ontstaan. Ook deze evaluatiefase heeft aandacht en begeleiding nodig. Organiseer bijvoorbeeld aan het einde van het schooljaar een uitje met de groep, bijvoorbeeld een museum. Of ga op schoolkamp bij het verlaten van de basisschool. Het draait om het goed afsluiten van een lange periode van samenzijn.
Wij van Kidsweek in de Klas wensen u met deze tips een heel fijn schooljaar!
Bron: De Gouden Weken 2.0 – Boaz Bijleveld
